Khởi nghiệp tinh gọn Lean Startup và Mô hình Lean model canvas, Phần 2

Tổng quan Lean Model Canvas – Mô hình kinh doanh tinh gọn là gì?

Không cần đến một bản kế hoạch kinh doanh dài vài chục trang giấy và có thể ngốn của bạn vài tuần để hoàn thành. Lean Model Canvas là mô hình kinh doanh tinh gọn giúp bạn có thể xây dựng hoặc phân tích một mô hình kinh doanh trên một trang giấy trong khoảng 20 – 30 phút.

Xem lại phần 1: Khởi nghiệp tinh gọn Lean Startup

Thay vì lập ra một bản-kế-hoạch-hoàn-hảo ngay từ lần đầu hạ bút thì Lean Model Canvas hướng đến việc phát triển liên tục thông qua các bài kiểm tra thường xuyên và nhanh chóng các giả thiết ban đầu với thực tế trên thị trường và khách hàng. Lean Model Canvas là một phiên bản biến thể được Ash Maurya phát triển từ mô hình Business Model Canvas do Alexander Osterwalder đưa ra trong cuốn sách nổi tiếng có tên Business Model Generation.  

Khác với mô hình Business Model Canvas được áp dụng  rộng rãi cho cả các doanh nghiệp mới và cũ thì Lean Model Canvas tập trung vào việc tiếp cận  từ khía cạnh tìm và giải quyết vấn đề nhằm phục vụ cho các đối tượng chính là các doanh nhân khởi nghiệp.

Lean Model Canvas được chia sẻ lần đầu trong một bài viết trên blog của tác giả có tên “How to Document your business Model On 1 Page” (tạm dịch: làm thể nào để lập mô hình kinh doanh tinh gọn trên một trang giấy) sau đó được trình bày đầy đủ trong cuốn Running Lean.

Các thành phần của một bảng Lean Model Canvas

Mô hình kinh doanh tinh gọn Lean Model Canvas được thúc đẩy bởi những phản hổi từ thị trường và triết lý của nó tập trung chủ yếu vào những việc không ngừng hoàn thiện để có được sản phẩm khả dụng tối thiểu tiếp theo. Phương pháp tinh gọn (Lean Methodology) phù hợp với startup bởi vì nó khuyến khích các doanh nhân khởi nghiệp trình bày rõ ràng các vấn đề và tránh tạo ra những sản phẩm sai và không cần thiết.

Nếu bạn muốn tạo 1 bảng Lean Model Canvas cho các ý tưởng có tính cạnh tranh của mình thì bạn cần hoàn thành 9 yếu tố sau đây trong bảng kế hoạch kinh doanh đó:

(Ngoài ra, blog Leon Ina xin được lấy case study project là FACEBOOK)

     1. Problem (vấn đề)

Đa số các Startup thất bại trong việc “tạo ra đúng sản phẩm” chứ không phải là “tạo ra sản phẩm đúng cách”. Cách doanh nhân khởi nghiệp thường đánh giá sai nhu cầu của khách hàng, vấn đề từ thị trường là nguyên nhân chính dẫn đến thất bại. Do đó hiểu rõ và tìm hiểu các vấn đề là yếu tố đầu tiên của mô hình. Lưu ý: Ở giai đoạn đầu nên giới hạn trong phạm vi 3 vấn đề mấu chốt mà bạn muốn giải quyết cho khách hàng.

Case study Facebook: Problem: Các mô hình mạng xã hội lúc bấy giờ đang tồn tại những điểm yếu:

• Chất lượng hội thoại thấp 
• Lượng tương tác thấp (những người làm quảng cáo ssooid hỏi số lượng đối tượng tiếp cận và chất lượng tương tác)

Một số đối thủ cạnh tranh:

• My space, Freaster
• Google Adsword, Banner ads, Yahoo

     2. Customer Segments (CS- Phân khúc khách hàng)

Các nhóm khách hàng chính mà bạn hướng đến là ai?

Case study Facebook: Đối tượng khác hàng chia làm 3 nhóm riêng biệt

• Người sử dụng Internet
• Nhà quảng cáo và người làm Marketing
• Các nhà phát triển ứng dụng

Với những nhóm này, bạn phải phân tích behavior cụ thể! Làm sao để chiếm được, reach được những con người này!

     3. Unique Value Proposition (UVP – Đề xuất giá trị khác biệt)

Những ưu điểm mang tính cạnh tranh của mô hình khởi nghiệp của bạn là gì? Với khách hàng, đâu là lý do quan trọng nhất khiến họ chọn mua sản phẩm của bạn?

Case study Facebook:  UVP 

• Kết nối và chia sẻ với bạn bè
• Nhà quảng cáo tiếp cận được khách hàng mục tiêu với lợi tức đầu tư cao (ROI – tỷ lệ lợi nhuận thu nhập được sau chi phí bỏ ra)

     4. Solution (Giải pháp)

Các đặc điểm của sản phẩm hoặc dịch vụ giúp khách hàng giải quyết vấn đề của họ. Nên nhớ là bạn không thể giải quyết mọi vấn đề một lúc. Theo Lean Startup thì bạn nên lựa chọn những tính năng có tính hữu dụng tối thiếu trước sau đó dần hoàn thiện nâng cấp để phù hợp với nhưng đối tượng khác nhau đã trong vòng phản hồi cốt lõi của Lean Startup bao gồm Xây dựng – Đo lường – Học hỏi.

Case study facebook: Solution:

• Phát triển nền tảng
• Trở thành Trung tâm dữ liệu Quản lý vận hành

     5. Key Metrics (Chỉ số chủ chốt)

Startup thường dễ bị nhấm chìm trong núi số liệu để có thể sắp xếp các biến số không chắc chắn đó. Tuy nhiên ở bất kỳ thời điểm nào cũng chỉ có một vài hoạt động chính mang lại giá trị. Vậy nên các doanh nhân khởi nghiệp cần tìm ra và tập trung vào 1 số hành hoạt động chính. Lưu ý rằng điều này cũng có tính rủi ro nếu bạn xác định sai có thể gây ra lãng phí.

Case study Facebook: Key metrics

• CPC – Cost per click
• CPM – Cost per 1000 impressions
• CPA – Cost per action

     6. Revenue streams (Nguồn thu nhập)

Nguồn thu nhập của bạn đến từ đâu?

Case study Facebook: Revenue đến từ

• Facebook ads

     7. Cost Structure (Chi phí)

Các chi phí mà công ty phải bỏ ra ví dụ như chi phí phân phối, lương, thưởng,v.v.

Case study Facebook: Cost từ:

• Chi phí trung tâm dữ liệu
• Nghiên cứu và phát triển
• Tiếp thị và bán hàng
• Quản lý và điều hành

     8. Channels (Kênh bán hàng)

Các cách để tiếp cận khách hàng. Bạn nên liệt kê rõ cách kênh có trả phí và không. Bình thường sẽ có 4 loại kênh chính là: truyền thông, phân phối, bán hàng và chăm sóc khách hàng.

Case study facebook: channel:

• Web, ứng dụng di động
• Quảng cáo facebook, Fanpage
• Công cụ phát triển và APIs (APIs là gì)

    9. Unfair Advantage (Lợi thế cạnh tranh độc quyền)

Đây là phần khó hoàn thiện nhất với các Startup. Nó là những gì bạn có mà đối thủ hoặc người khác khó có thể mua hoặc sao chép được. Đây là yếu tố sống còn của 1 startup bạn nên liên tục dành thời gian suy nghĩ về vấn đề này cà tìm ra những lợi thế cạnh tranh của mình.

Case study Facebook: Unfair advantage:

• Có ảnh hưởng đến mạng lưới thế giới

Facebook Lean Model Canvas

Dưới đây là hình ảnh ví dụ cụ thể về mô hình Lean Model Canvas của Facebook:

Nguồn: https://agilebreakfast.vn